Wycieczka do Oświęcimia
22 października 2024 r. uczniowie klas ósmych i siódmej Publicznej Szkoły Podstawowej im. Lucyny i Mieczysława Ambrożów w Szerzawach odbyli wycieczkę do obozu koncentracyjnego Auschwitz- Birkenau, położonego w Oświęcimiu. Miejsce to jest symbolem największej zbrodni przeciwko ludzkości, jaką była masowa eksterminacja prowadzona przez nazistowskie Niemcy w czasie II wojny światowej. Auschwitz był największym i najbardziej znanym obozem koncentracyjnym i zagłady. Dziś jest miejscem pamięci o milionach niewinnych ofiar, które tam zginęły. Obóz Auschwitz został założony w maju 1940 roku na terenie okupowanej Polski. Początkowo jego celem było więzienie i praca przymusowa dla polskich więźniów politycznych. Jednak w miarę rozwoju nazistowskiej polityki rasowej obóz zaczął pełnić także funkcję miejsca masowej zagłady. Z czasem został rozbudowany o kolejne filie, w tym o największą z nich – Birkenau (Auschwitz II), która stała się głównym miejscem mordowania Żydów w ramach tzw. „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”.
Kompleks Auschwitz składał się z trzech głównych obozów:
1. Auschwitz I – obóz macierzysty, gdzie początkowo przetrzymywano więźniów politycznych i robotników przymusowych. Znajdowały się tu również komory gazowe i krematoria. To tutaj nad wejściem do obozu widniał cyniczny napis „Arbeit macht frei” ("Praca czyni wolnym").
2. Auschwitz II – Birkenau – największa część kompleksu, otwarta w 1941 roku. Była to przede wszystkim fabryka śmierci, gdzie większość Żydów, Romów, Polaków i innych więźniów ginęła w komorach gazowych. Birkenau był w stanie pomieścić setki tysięcy więźniów naraz i był miejscem największych mordów w historii obozu.
3. Auschwitz III – Monowitz – obóz pracy przymusowej, powstały w 1942 roku, związany z niemieckim koncernem chemicznym IG Farben. Więźniowie pracowali tam w tragicznych warunkach, często na granicy śmierci z wycieńczenia.
Przybywający do Auschwitz-Birkenau więźniowie byli poddawani selekcji. Esesmani decydowali, kto zostanie skierowany do pracy przymusowej, a kto bezpośrednio do komory gazowej. W przypadku wielu transportów, większość osób, zwłaszcza dzieci, starców i kobiety, była od razu skazywana na śmierć. Główna metoda mordowania więźniów polegała na użyciu gazu cyklon B, który stosowano w komorach gazowych. Ciała zamordowanych były kremowane w piecach krematoryjnych. Szacuje się, że w Auschwitz-Birkenau życie straciło około 1,1 miliona ludzi, z czego zdecydowaną większość stanowili Żydzi. Warunki życia w obozie były nieludzkie. Więźniowie mieszkali w prymitywnych barakach, często bez ogrzewania, na drewnianych pryczach, z niewystarczającą ilością jedzenia. Wymuszona praca, nieludzkie traktowanie, brutalne kary oraz epidemie tyfusu i innych chorób sprawiały, że codziennie umierały setki ludzi. Wielu ludzi, aby uniknąć powolnej śmierci z wycieńczenia lub głodu, podejmowało próby ucieczki, jednak tylko nielicznym udało się zbiec. Najsłynniejszą ucieczką była ta dokonana przez Witolda Pileckiego, który dobrowolnie dał się uwięzić w Auschwitz, aby organizować tam ruch oporu i informować świat o ludobójstwie, jakie się tam odbywało. Obóz Auschwitz został wyzwolony przez Armię Czerwoną 27 stycznia 1945 roku. Dzień ten jest obecnie obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Gdy wojska radzieckie zbliżały się do obozu, naziści rozpoczęli ewakuację więźniów w tzw. marszach śmierci. Wielu więźniów zmarło z wycieńczenia, zimna lub zostało rozstrzelanych przez strażników. W momencie wyzwolenia w obozie pozostało około 7 tysięcy skrajnie wyczerpanych więźniów.
Po wojnie teren Auschwitz-Birkenau został przekształcony w muzeum, które ma na celu zachowanie pamięci o ofiarach. Jest to ważne centrum edukacji o Holokauście, zbrodniach wojennych i zagładzie. Auschwitz-Birkenau zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1979 roku. Dziś obóz w Oświęcimiu jest przestrogą przed złem, do którego może prowadzić nienawiść, rasizm i fanatyzm. To miejsce każe nam pamiętać o tym, do czego zdolny jest człowiek w najbardziej ekstremalnych warunkach. Auschwitz to nie tylko historia cierpienia i śmierci, ale również świadectwo odwagi, siły i nadziei tych, którzy przetrwali oraz tych, którzy zginęli, wierząc w człowieczeństwo. Auschwitz-Birkenau pozostaje symbolem największych zbrodni XX wieku i jednym z najważniejszych miejsc pamięci o ofiarach Holokaustu. To miejsce, które zmusza nas do refleksji nad naturą zła i przypomina o konieczności walki z nienawiścią w każdej formie.
Opiekę nad uczniami sprawowali nauczyciele: Monika Nowak- Matysek, Edyta Śmigielska, Małgorzata Kasprowicz
