50. rocznica śmierci Michała Basy -patrona Gminnej biblioteki Publicznej im. Michała Basy w Pawłowie
12 października 2024r. przypada 50. rocznica śmierci Michała Basy- patrona Gminnej Biblioteki Publicznej im. Michała Basy w Pawłowie.
2 października 2018r. odbyło się nadanie imienia Michała Basy Gminnej Bibliotece Publicznej w Pawłowie .
Michał Basa ps. "Mściciel" urodził się 4 września 1912r. w Tarczku, polski żołnierz AK i BCh, działacz społeczny, pisarz i poeta ludowy. Urodził się w rodzinie chłopskiej jako siódme dziecko Tomasza i Marianny Basów.
W dzieciństwie był świadkiem szalejącej epidemii tyfusu, na który zmarło pięcioro jego rodzeństwa. Z powodu choroby naukę rozpoczął dopiero w dziewiątym roku życia w Szkole Podstawowej w Bodzentynie.
Po skończeniu szkoły pracował z ojcem w rodzinnym gospodarstwie i bardzo aktywnie udzielał się społecznie. Po wybuchu II wojny światowej pod pseudonimem ,,Mściciel’’ wstąpił do AK, do oddziału ochrony radiostacji dalekiego zasięgu dowodzonego przez ppor. Jana Kosińskiego ,,Inspektora Jacka’’. Brał czynny udział w 58 akcjach bojowych (obławy, napady na pociągi, zasadzki, bitwy, zrzuty). Z najważniejszych akcji w swoich zapiskach wymieniał rozbrojenie na lotnisku w Masłowie 20- osobowego oddziału niemieckiego. Za ten czyn został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Działalność wojenną opisał w książce "Opowiadania partyzanta" Chciał zrobić w życiu jak najwięcej dobrego dla społeczeństwa i dlatego brakowało mu czasu dla rodziny. Założył kółko rolnicze w Tarczku. Część swojego domu przeznaczył na świetlicę środowiskową, w której działał utworzony przez niego amatorski zespół teatralny oraz gdzie organizowano konkursy recytatorskie. Zespół ten wystawiał m.in. sztuki autorstwa Michała Basy 'Żywot św. Genewy", "Przez karczmę do nędzy", "Z łez i niedoli rodzi się poświęcenie", "Nowomodna choroba", "Szumiał dębowy las".
M. Basa był również znany jako recytator swoich wierszy na wielu spotkaniach autorskich i festiwalach, autor gadek ludowych i przyśpiewek. Zadebiutował w 1966 roku na łamach ,,Kameny’’. Od tego czasu publikował w antologiach poezji ludowej, pismach centralnych i regionalnych. Otrzymał pierwszą nagrodę za ,,Opowiadania partyzanta’’, w konkursie miesięcznika ,,Literatura Ludowa”. Organizował spotkania z ciekawymi ludźmi. Kontaktował się z Mirą Zimińską- Sygietyńską, Melchiorem Wańkowiczem, Barbarą Wachowicz, Wandą Pomianowską ,,Wartą’’, która czytając jego utwory, porównywała go do Adama Mickiewicza i twierdziła, że już dawno przerósł ją swoim talentem. Chciał ocalić od zapomnienia gwarę świętokrzyską, tradycje, zwyczaje i pieśni ludowe. Zmarł po ciężkiej chorobie w 1974 r. Po śmierci Michała Basy w 1984 r. ukazały się dwie jego pozycje książkowe: wspomnienia wojenne pt. Opowiadania partyzanta i tomik poezji Tobie ziemio.
Ordery i odznaczenia
Krzyż Partyzancki
Krzyż Srebrny Orderu Virituti Millitari
Złoty Krzyż Zasługi
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Odznaka Zasłużony Działacz Kultury
Zamieszczone zdjęcia udostępnione zostały przez córkę Michała Basy Wiesławę Bernacką.
